برجام، انتخابات و اصولگرایان
عباس عبدی
به نظر می‌رسد که با انتخاب نشدن ترامپ، اصولگرایان از حیث شعاری که باید در انتخابات بدهند در یک مخمصه جدی قرار گرفته‌اند. چرا؟ توضیح می‌دهم.
اگر ترامپ می‌آمد مشکل آنان حل می‌شد. می توانستند تقصیر حل نشدن مشکلات و روابط را متوجه ترامپ کنند. درست هم بود. راه‌حل و شعار معقول پیشنهادی چی می‌شد؟ مقاومت و حفظ وضع موجود. پس هر کس شعارهای تندتری برای مقاومت می‌داد، دست بالاتری را پیدا می‌کرد.
ولی هنگامی که بایدن آمده، ماجرا تغییر کرده است و امکان تفاهم برای حل مشکلات قبلی و دیگر موارد فراهم است. در این شرایط اصولگرایان دو دسته می‌شوند. برخی دوست دارند که وضعیت برجام در همین دولت حل و فصل شود، برخی دیگر معتقدند که باید حل و فصل را به دولت بعدی ارجاع داد و تا پیش از انتخابات امکان حل و فصل را فراهم نکرد. از حیث اثرات انتخاباتی هر دو حالت برای آنان زیان‌بار است.
فرض کنید که مشکلات بهبود یابد، همچنان که گفته می‌شود فروش نفت به طور رسمی در همین یک هفته تصاعدی شده است و ۹ میلیارد از پول‌های بلوکه شده ایران در روزهای آینده آزاد خواهد شد، و نیز شنیده می‌شود که برخی دستورات معطوف به آن است که قیمت ارز به زیر ۱۵ هزار تومان برسد. فارغ از اینکه ابعاد این اتفاقات چقدر باشد و تا چه حد تحقق پیدا کند، یک مسأله روشن می‌شود، اینکه عموم این مشکلات محصول تنش در روابط خارجی است و از آنجا که مردم خواهان حدی از آرامش و بهبود اقتصادی در زندگی خود هستند، از این رو به سردهندگان شعارها و برنامه‌هایی که این تنش را تشدید کند، روی خوش نشان نخواهند داد، در نتیجه فضای انتخاباتی حاصل از این وضعیت علیه اصولگرایان و شعارهای آنان خواهد شد. بویژه آنکه مردم در عمل نیز متوجه شوند مخالفت با قوانین مرتبط با FATF بر مشکلات اقتصادی آنان می‌افزاید.
فرض دوم این است که مانع‌تراشی‌های داخلی اصولگرایان یا رفتار ایالات متحده موجب تأخیر در حل ماجرا شود. در این صورت نیز نامزدهای انتخاباتی چاره‌ای جز دادن شعار ضرورت اصلاح در روابط خارجی برای بهبود وضع اقتصادی ندارند زیرا فضای عمومی فرض را بر تعامل و بازگشت به برجام می‌گذارد و اتفاقاً بهبودهای نسبی کنونی می‌تواند بر ضرورت ادامه سیاست برجامی تأکید کند.
بنابراین هر دو فرض به یک نتیجه نسبتاً مشابه در فضای انتخاباتی می‌رسد. در چنین فضایی هر نامزدی که به طور جدی شعار اصلاح در روابط خارجی را سر دهد، به لحاظ تبلیغاتی و سیاسی چندین گام جلوتر از دیگران است، و اگر این نامزد مورد اعتماد اصلاح‌طلبان باشد، به طور عادی این ظرفیت و توانایی را دارند که مردم را هم پشت آن بسیج کنند و از حالا می‌توان احتمال داد که نتیجه جز آن خواهد بود که اصولگرایان انتظار دارند و اسب خود را برای سواری در پاستور زین کرده‌اند. در این فضا تأکید بر نظامی بودن فرد یا اقتدار شخصی مسأله‌ای را حل نمی‌کند، مگر آنکه در خدمت این شعار باشد.
با توجه به این وضعیت به نظر می‌رسد که تنها راه‌حل، پیشنهاد امام جمعه قم است که شورای نگهبان مجامله را کنار بگذارد و خیلی روشن همه را حذف کند و دو نفر از جوانان انقلابی را معرفی کند، زیرا مطابق نظر وی اینجا دموکراسی غربی نیست.
البته این راه‌حل در روی کاغذ جالب و شدنی است، ولی آثار و عوارض یکی از این جوانان انقلابی را مردم پیش‌تر دیده‌اند و پی آن به تن کشور ساییده شده است. همان یک بار برای تاریخ یک کشور کافی است.
منبع: روزنامه اعتماد
