رهنمود های مقام معظم رهبری و ضرورت مشارکت حداکثری در انتخابات
حضور مقام معظم رهبری در گوشه ای از خطه ایران اسلامی همچون گذشته سبب خیر، برکت و چراغ هدایت شده و سخنان گهربار معظم له در جمع مردم کرمانشاه، مولفه های مهم انتخابات در ایران؛ خاصه انتخابات آینده مجلس شورای اسلامی را نیز ترسیم کرده است.
در فرمایشات ایشان دو نکته مهم شایان توجه است: «حضور وسیع و پرشور مردم در انتخابات» و «قانون گرایی و احترام به رأی مردم».
یادداشت حاضر، تحقق رهنمود اول مقام معظم رهبری را به وجود ساختار مشارکت رقابتی پیوند می زند.
***
حضور وسیع و گسترده مردم در انتخابات ـ که در ادبیات سیاسی با عنوان مشارکت سیاسی از آن یاد می شود ـ از این حیث برای مجریان سیاسی اهمیت دارد که تأمل درباره مشارکت و اهمیت آن، تنها با رعایت مبانی سیاسی مشارکت، قابل ستایش است. در ادبیات سیاسی، مشارکت نیازمند دو مبنای «همت، غرور، آگاهی سیاسی، احساس مسئولیت و شاخص های کلان سرمایه اجتماعی» و «اصل مشارکت در شرایط رقابتی» است. مبنای اول نیازمند بحث در جای دیگری است؛ اما درباره مبنای دوم، باید گفت، مشارکت بدون وجود رقابت در شکل کامل و مطلق، با نبود آن فرقی ندارد؛ چرا که مشارکت، برای انتخاب است نه تأیید و امضا. مشارکت برای اعلام نظر، تجلی تنوع افکار و گزینش اصلح است و اگر کاندیدا و نامزد انتخاباتی، رقیبی با شرایط رقابت برابر نداشته باشد، مشارکت مردم تنها برای تأیید و امضای انتخاب اوست که این مشارکت، فاقد مبانی موجه علمی است و در مفهوم سیاسی به معنای موافقت و همراهی!
با این توضیح، دغدغه مقام معظم رهبری از مشارکت، فراتر از نقطه نظرهای گروهها، احزاب و رقابت های سیاسی در جهت مشارکت است. دغدغه معظم له، دغدغه ملت است؛ چرا که حضور یکجانبه اصول گرایان با پرچم های متعدد (جبهه متحد، جبهه پایداری، حامیان دولت، جبهه ایستادگی و …) برای افکار عمومی ایران مشارکت سیاسی و مدنی را متجلی نمی کند؛ بلکه بازشدن فضای سیاسی عاری از تخریب و تهمت، تجلی گاه مشارکت گسترده مردمی است و لازمه آن، شکل گیری جناح ها و افکار متفاوت با جریان اصول گرایی با شرایط رقابت برابر است. این ضرورت امروز بیش از پیش در میان اصول گرایان سنتی و توسط مدیران دیروز ارج نهاده می شود که دیدار حزب موتلفه با رئیس مجمع تشخیص مصلحت از نمودهای آن است؛ هر چند اصول گرایان دیگر نیز باید زمینه های سیاسی و اجتماعی رهنمود مقام معظم رهبری را جدی گرفته و از هم اکنون، به مشارکت بدون رقیب احتمالی (خاصه اصلاح طلبان در چارچوب نظام) وقعی ننهند و نه تنها شرایط رقابت برابر را برای دیگر قطب ریشه دار سیاسی (اصلاح طلبان ارزشی) فراهم سازند؛ بلکه حتی راه را برای کاندیداهای مستقل سیاسی نیز باز گذاشته و مانع نمو گرایشات دیگر اجتماعی- سیاسی نشوند.
بنابراین، رهنمود مقام معظم رهبری، مبنی بر حضور گسترده مردم در انتخابات، نیازمند تدبیر همه مسئولان سیاسی در رقابتی کردن مشارکت در حد اعلای آن، برای گزینش و انتخاب اصلح ملت ایران است.
—————————————–
مسعود حبیبی ( دانشجوی دکترای علوم سیاسی دانشگاه تهران)
