کدام گفتمان در انتخابات ۱۴۰۰ مورد استقبال قرار می‌گیرد؟
با نزدیک شدن به سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری بازار گمانه‌زنی‌ها و پیش بینی‌ها داغ‌تر شده است و افکار عمومی در صدد هستند که نتیجه انتخابات را از همین الان با حدس و گمان مشخص کنند؛ اما سوالی که درباره نتیجه انتخابات ۱۴۰۰ مطرح است این است که کدام شعار و گفتمان انتخاباتی پیروز آخرین رقابت انتخاباتی قرن در جمهوری اسلامی ایران خواهد بود؟
به بیانی دیگر، با توجه به شرایط سیاسی و اقتصادی کشور نامزد‌های انتخاباتی باید چه گفتمانی را مطرح کنند که مورد استقبال مردم قرار گیرد.
از گفتمان هاشمی تا گفتمان روحانی
پس از پایان یافتن جنگ ۸ ساله ایران و رژیم بعث، یکی از اولویت‌های کشور، بازسازی و ترمیم زیر ساخت‌ها و خسارت‌های ناشی از جنگ تحمیلی بود، از همین رو مرحوم آیت‌الله علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی با گفتمان سازندگی پا به عرصه انتخابات گذاشت و توانست کرسی ریاست جمهوری دولت پنجم و ششم را بدست آورد؛ دولتی که با حضور وزیران عموما تکنوکرات و با هدف سازندگی و توسعه اقتصادی کار خود را آغاز و تا سال ۱۳۷۶ ادامه پیدا کرد.
با شروع هفتمین انتخابات ریاست جمهوری، سیدمحمد خاتمی باتوجه به شرایط بسته سیاسی که دولت هاشمی به وجود آورده بود؛ گفتمان توسعه سیاسی و آزادی‌های مدنی را انتخاب کرد و تاکید کرد که اگر می خواهیم به توسعه اقتصادی برسیم، مقدمه‌اش توسعه سیاسی است. در مقابل او، رقیب اصلی‌اش ناطق نوری که شعارش ادامه راه هاشمی بود نتوانست مقبولیت لازم را در افکار عمومی کسب کند در نتیجه گفتمان توسعه سیاسی پیروز انتخابات دوم خرداد شد.
در سال ۸۴ گفتمانی که توانست رای مردم را به صندوق خود بریزد گفتمان عدالت و ساده زیستی بود؛ محمود احمدی نژاد روی موج تبعیض و بی‌عدالتی و اشرافیتی که از دوره هاشمی شروع و در دوره خاتمی ادامه یافته بود، سوار شد و شعار عدالت و ساده‌زیستی را سرلوحه فعالیت‌های انتخاباتی خود قرار داد؛ در مقابل علی اکبر هاشمی که خیال می‌کرد با توجه به حمایت اصلاح طلبان، اگر مانند خاتمی در سال ۷۶ شعار توسعه سیاسی بدهد رای می‌آورد، اما با شکست مواجه شد.
در انتخابات ۹۲ گفتمان انتخاباتی که بیشتر به چشم می‌آمد شعار مذاکره برای رفع تحریم بود که باتوجه به شرایط اقتصادی سیاسی توسط حسن روحانی مطرح شد و توانست در نبود ایده‌ای واضح و گفتمانی متقن از طرف رقیبان پیروز انتخابات ۹۲ شود و بعد‌ها در رقابت سال ۹۶ هم با پررنگ‌تر کردن این شعار به گفتمان مسلط دولت دوازدهم تبدیل شود.
اصولگرایان باید با شعار کارآمدی بیایند
حداد عادل، رئیس شورای ائتلاف نیرو‌های انقلاب در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران جوان، در پاسخ به این سوال که اصولگرایان در این انتخابات باید با چه گفتمانی حضور پیدا کنند تا مورد استقبال قرار گیرند، گفت: انتخابات ۱۴۰۰ ممکن است از جهاتی شبیه به ۷۶ یا ۸۸ باشد، اما به نظر من شرایط کشور، با شرایط آن سال‌ها متفاوت است و باید گفتمان نیرو‌های انقلاب برای این انتخابات کارآمد باشد.
وی ادامه داد: متاسفانه در این دولت شاهد ناکارآمدی در عرصه‌های مختلف بودیم، برای مثال همین وضعیت قیمت مرغ که دولت بار‌ها اعلام کرده که کاهش می‌یابد، ولی در عمل مردم شاهد افزایش قیمت آن بودند؛ مردم به دنبال کسی هستند که در کنار حرف عمل کند و فقدان کارآمدی واضح و مبرهن است.
گفتمان تحول گرایی و دولت ائتلافی
حسین کنعانی‌مقدم دبیرکل حزب سبز هم فرد دیگری بود با اشاره به متفاوت بودن این انتخابات با دوره‌های قبل بیان کرد: دولت آینده باید دولتی فراجناحی و ائتلافی باشد تا مورد استقبال قرار گیرد؛ همچنین گفتمان غالب در انتخابات ۱۴۰۰ تحول گرایی و حرکت به سمت اصلاح وضع موجود و تحقق گام دوم انقلاب است و نامزدی که بتواند این سه محور را در راس برنامه‌های خود قرار دهد در عرصه انتخابات موفق خواهد بود.
در جنگ اقتصادی نیازمند دولت جوان حزب اللهی هستیم
سید یاسر جبرائیلی رئیس مرکز ارزیابی و نظارت راهبردی دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام گفتمان پیروز انتخابات ۱۴۰۰ را گفتمان دولت جوان حزب اللهی دانست و اظهار کرد: معتقدم تنها گفتمانی که می‌تواند در انتخابات ۱۴۰۰ پیروز شود، گفتمان دولت جوان حزب‌اللهی است. دولت مستقر دو ویژگی دارد؛ یکی پیری و خستگی و یکی لیبرالیسم که از تبعات آن تسلیم و ارعاب و انفعال در برابر جنگ اقتصادی دشمن است.
وی ادامه داد: جنگ اقتصادی، رزمندگان جوان و مبتکر و شجاع و با همت می‌خواهد. دولت جوان حزب‌اللهی گفتمانی است که مردم قطعا برای پیروزی در این جنگ اقتصادی به آن اقبال خواهند داشت. ترجیح این است که رئیس این دولت نیز یک جوان باشد؛ اما اگر شرایط مهیا نبود، فردی باید بیاید که تشکیل دولت جوان حزب اللهی با شخصیتش تناسب داشته باشد.
اصلاحات و گفتمان احیای اعتماد
علی محمد نمازی عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره گفتمان پیشنهادی خود برای اصلاح طلبان گفت: اعتماد بین دولت و ملت خدشه دار شده و گفتمان اصلاحات باید در این انتخابات به فکر احیای اعتماد بین دولت و ملت باشد و این امر جز با مبارزه با فساد و قانون مداری میسر نیست.
وی با اشاره به شرایط سیاسی و اقتصادی حال حاضر کشور ادامه داد: اگر بازگشت به برجام به نتیجه نرسد؛ یک گفتمان دیگر هم می‌تواند تنش زدایی در سیاست خارجی باشد.
حال باید دید سرانجام کدام گفتمان انتخاباتی می‌تواند در انتخابات ۱۴۰۰ مورد استقبال مردم قرار گیرد و پیروز رقابت سیزدهم شود؛ البته می‌توان با قاطعیت گفت که نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری پیروز می‌شود باید علاوه بر توجه به نیاز اصلی مردم در گفتمان انتخاباتی خود درصدد ارائه راه حل هم باشد.
منبع: باشگاه خبرنگاران
