برنامه اصلاح‌طلبان برای انتخابات: «مشارکت حداکثری» در ماراتن ۱۴۰۰
جریان اصلاحات پس از شکست در انتخابات مجلس یازدهم در حالی خود را برای آوردگاه نفس‌گیر و حساس ۱۴۰۰ آماده می‌کند، که نهاد اجماع ساز این جریان به تازگی متولد شده است؛ ۳۰ دبیرکل یا نماینده ۳۰ حزب اصلاح طلب در کنار ۱۰ تن از شخصیت‌های حقیقی و البته غیرحزبی، به عنوان نهاد اجماع ساز اصلاحات، قرار است به عنوان سازوکار انتخاباتی این جریان سیاسی در سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و همچنین انتخابات شوراهای شهر و روستا فعالیت کنند تا تصمیم نهایی از سوی این نهاد اتخاذ شود.
صرف نظر از رویکرد اصلاح طلبان در قبال سازمان جدید انتخاباتی، چالش دیگری که آنها برای انتخابات ۱۴۰۰ با آن مواجه هستند، دیدگاه مختلف احزاب این جریان در حوزه مصادیق و انتخاب کاندیدای نهایی است. در شرایطی که طیفی از اصلاح طلبان معتقدند که تنها راه حضور در انتخابات، معرفی اصلاح طلبی شناسنامه‌دار است برخی دیگر از اصلاح طلبان معتقدند «اصلاحات مُرده است»؛ در این راستا، صادق زیباکلام با سر دادن شعار «اصلاحات مُرد» معتقد است: اصلاحات به آن معنایی که عارف و سیدمحمد خاتمی داشتند مُرده و محال ممکن است کسی به‌اعتبار آنها رأی بدهد!
رژه اصلاح طلبان در ۱۴۰۰
اما سایر اصلاح طلبان دیدگاه دیگری را نمایندگی می‌کنند. سید حسن رسولی فعال سیاسی اصلاح طلب و از نیروهای نزدیک به محمد رضا عارف با بیان اینکه به اعتقاد بنده جریان اصلاحات در هیچ انتخاباتی غایب نخواهد بود، می‌گوید: جریان اصلاحات بخش جدایی ناپذیری از جمهوری اسلامی محسوب می‌شود و جریان ریشه داری است که در مقاطع مختلف اداره قوای مجریه و مقننه را برعهده داشت، به همین جهت نسبت به سرنوشت کشور نمی‌تواند بی تفاوت باشد؛ به عنوان بخشی از هیئت امنای انقلاب اسلامی، جریان اصلاحات همچنان بر این باور است که اصلاحات و بهبودی خواهی سیاسی در حوزه‌های مختلف از مسیر و مجرای صندوق رأی عبور می‌کند.
حتی علی صوفی دیگر فعال اصلاح طلب از معرفی یک کاندیدای اصلاح طلب در اتخابات ۱۴۰۰ خبر داده بود (اینجا بخوانید)؛ مواضع کنشگران حزبی حاکی از آن است که احزاب و تشکل‌های اصلاح طلب برخلاف آنچه از سوی نیروهای تندرو مبنی بر تحریم انتخابات شنیده می‌شود عزم خود را برای حضور در انتخابات جزم کرده اند و این مأموریت به نهاد اجماع ساز سپرده شده تا در زمان معین از گزینه و فهرست آنها در انتخابات ریاست جمهوری و شوراها رونمایی کند. البته در این بین، برخی از احزاب اصلاح طلب استراتژی خود را معرفی کاندیدای حزبی اعلام کرده اند و در عین حال معتقدند فعالیت آنها مغایر روند وحدت و همگرایی این جریان در انتخابات پیش رو نیست. در دو- سه ماه آینده مشخص خواهد شد آیا این احزاب همچنان در ریل وحدت قرار می‌گیرند و یا طناب وحدت اصلاح طلبان را پاره خواهند کرد.
پیام مرد خاکستری اصلاحات: در انتخابات مشارکت کنید
در این بین نمی‌توان نقش و جایگاه مجمع روحانیون مبارز را نادیده انگاشت. این تشکل که شیخوخیت جریان اصلاحات را برعهده دارد از یک سو کمیته ویژه انتخابات ۱۴۰۰ را فعال کرده است و از سوی دیگر دبیرکل آن در نامه‌ای از اصلاح طلبان و احزاب اصلاح طلب خواسته است نقش فعالی در انتخابات آینده ایفا کنند.
دستور لیدر اصلاحات به اصلاح طلبان
فعالیت‌های مجمع روحانیون مبارز به اینجا ختم نمی‌شود چرا که رئیس دولت اصلاحات و رئیس شورای مرکزی مجمع روحانیون به اصلاح طلبان دستور داد: «احزاب و تشکل‌های اصلاح‌طلب باید از آشفتگی و پراکندگی، خود را نجات دهند و با استقرار نهادی اجماع‌ساز و فراگیر، راهکارهای مناسب را برای طی طریق به سوی هدف‌های قابل دستیابی بیابند.»
اعلام مواضع انتخاباتی ۱۲ حزب اصلاح طلب
از آنجا که در ماه‌های منتهی به انتخابات هستیم سوت حرکت قطار اصلاح طلبان با تشکیل نهاد اجماع ساز نیز به حرکت در آمده است، برآن شدیم تا در جریان، آخرین فعالیت انتخاباتی احزاب مهم و شاخص اصلاح طلب قرار گیریم. برخی از مواضع احزاب اصلاح طلب در گفتگو با مهر مطرح شد و برخی دیگر نیز پیش از این به تشریح برنامه‌ها و فعالیت‌های خود در انتخابات پرداخته بودند که در این گزارش مواضع انتخاباتی آنها آورده شده است.
۱- کارگزاران سازندگی
حزب کارگزاران درحالی برای حضور و نقش آفرینی در سپهر انتخابات دورخیز برداشته است که از این حزب دو دیدگاه مختلف پیرامون رقابت‌های نفس گیر ۱۴۰۰ به بیرون درز کرده است، دیدگاه نخست از سوی حسین مرعشی سخنگوی تکنوکرات ها، بیان شده است. او با اشاره به اینکه کارگزاران بیشترین ظرفیت را برای معرفی نامزد دارد و حتماً از یک نامزد غیرحزبی و حتی غیرجبهه‌ای حمایت نمی‌کند، ۱۵ دی ماه در گفتگو با روزنامه اصلاح طلب آرمان ملی، خبر از معرفی نامزد حزب متبوعش تا هفته دیگر داد.
اما در مقابل این دیدگاه، محمد عطریانفر قرار گرفته است. او در واکنش به اظهارات سخنگوی حزب متبوعش با بیان اینکه شورای نگهبان کاندیدای کارگزاران برای انتخابات ۱۴۰۰ را نمی‌پذیرد، پیش بینی می‌کند جریان متبوعش با یک کاندیدا در انتخابات شرکت می‌کنند.
محمود علیزاده طباطبایی، عضو دیگر شورای مرکزی کارگزاران سازندگی در خصوص حضور حزب متبوعش در انتخابات، گفت: اینکه اصلاح‌طلبان در انتخابات شرکت می‌کنند یا خیر؛ بحثی کلی و فراتر از موضع‌گیری فردی است. اما توصیه حزب کارگزاران سازندگی همیشه این بوده که در انتخابات شرکت کنند. در شرایط فعلی هم کارگزاران سازندگی همان موضع قبلی خود را دارد؛ کارگزاران سازندگی ایران در انتخابات شرکت می‌کند و نظر حزب بر مشارکت فعال در انتخابات است.
۲- اعتماد ملی
حزب اعتمادملی که اخیراً با اعلام خبر رد صلاحیت دبیرکل آن از سوی کمیسیون ماده ۱۰ احزاب و استعفای او از این مقام خبر ساز شد، استراتژی انتخاباتی خود را در انتخابات ۱۴۰۰ معرفی نامزد تشکیلاتی اعلام کرده است.
اسماعیل گرامی‌مقدم سخنگوی حزب اعتماد ملی در خصوص فعالیت تشکل متبوعش در انتخابات، با بیان اینکه در انتخابات حضور پیدا می‌کنیم، می‌گوید: حزب اعتماد ملی نامزد حزبی خواهد داشت؛ البته این موضوع باید در شورای مرکزی حزب به تصویب برسد. خط قرمز حزب اعتماد ملی وحدت اصلاح‌طلبان بر یک نامزد است اما با این حال حزب سه-چهار نفر را در نظر دارد که می‌تواند به عنوان نامزد حزبی معرفی کند.
۳- مردم سالاری
حزب مردم سالاری در اردوگاه اصلاحات عقبه طولانی دارد، چرا که از جمله تشکل‌هایی است که پس از شکل گیری دولت اصلاحات اعلام موجودیت کرد، پروانه این تشکل در دهم آبان ۱۳۷۸ به نام حزب مدافعین پیام دوم خرداد صادر شد و در دوم خرداد ۱۳۸۱ این حزب به نام حزب مردم سالاری تغییر نام داد و از آن زمان تاکنون در انتخابات حضور فعال دارد.
نکته حائز اهمیت آنکه از زمان تشکیل حزب مردم سالاری تا به امروز، مصطفی کواکبیان دبیرکلی این حزب اصلاح طلب را برعهده داشته است. او که سابقه حضور در نهاد قانون گذاری را در کارنامه خود ثبت کرده است، در دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کرد اما صلاحیت او از سوی شورای نگهبان احراز نشد.
کواکبیان به تازگی در گفتگویی به تشریح برنامه‌های حزب متبوعش در انتخابات پیش رو پرداخت و با بیان اینکه اصلاح طلبان شروط سه گانه برای انتخابات ریاست جمهوری دارند، گفت: انتخابات رقابتی، معرفی نامزد اصلاح طلبان و ایجاد زمینه برای حضور گسترده مردم در انتخابات، شروط جریان اصلاحات است.
وی همچنین اعلام کرد: ما در حزب مردم‌سالاری مصوب کردیم که اگر نامزد غیر اصلاح‌طلب باشد ما از او حمایت نمی‌کنیم. درباره معرفی نامزد از سوی حزب هم در کنگره حزب که ۳۰ بهمن برگزار می‌شود تصمیم می‌گیریم.
کاندیدای حزبی خواهیم داشت
آرش حبیبی عضو شورای مرکزی حزب مردم سالاری درباره احتمال معرفی کاندیدای حزبی از سوی حزب متبوعش، گفت: نظر ما روی اجماع جناحی است اما اگرچه جریان به سمتی برود که باز هم از نیروی غیر از جریان اصلاح‌طلبی حمایت کنند، مطمئناً کاندیدای حزبی خواهیم داشت.
در انتخابات مشارکت می‌کنیم
داریوش قنبری عضو دیگر شورای مرکزی مردم سالاری هم در ارتباط با نحوه ورود حزب مردم سالاری به انتخابات ۱۴۰۰، گفت: قطعاً به عنوان یک حزب اصلاح طلب در چار چوبی که سایر احزاب این جناح در آن قرار می‌گیرند، حضور خواهد داشت.
۴- ندا
تعدادی از جوانان اصلاحات که پیش از این در برخی از تشکل‌های اصلاح طلب فعالیت می‌کردند، سال ۹۳ تشکل جدیدی با نام «ندای ایرانیان» را تشکیل دادند. رأس این تشکیلات «صادق خرازی» دیپلمات سابق و از نیروی‌های نزدیک به رئیس دولت اصلاحات است؛ این تشکل پیش از این در انتخابات ریاست جمهوری و مجلس یازدهم فعال ظاهر شد و هم اکنون در حال تدارک برای انتخابات آینده است.
عیسی چمبر عضو شورای مرکزی حزب ندای ایرانیان در گفتگویی پیرامون راهبرد حزب متبوعش در انتخابات سال آینده، گفت: تصمیم‌گیری در این خصوص توسط کنگره حزب انجام خواهد شد اما بحث و رایزنی از مدتی در شورای مرکزی و شعب استانی حزب جریان دارد. آنچه که تاکنون مطرح شده شرکت در انتخابات و تا این لحظه تاکید بر حضور با کاندیدای حزبی است و اگر [حضور با کاندیدا] خارج از حزب هم مطرح باشد در کنگره مطرح و درخصوص آن تصمیم‌گیری می‌شود.
او پس از برگزاری کنگره حزب متبوعش که ۲۶ دی ماه برگزار شد، اعلام کرد: نامزد این حزب اصلاح طلب در انتخابات ۱۴۰۰ صادق خرازی است.
۵- اتحاد ملت
حزب اتحاد ملت -بخوانید بدل جبهه منحل شده مشارکت- از جمله احزاب اصلاح طلبی است که ۱۸ دی ماه ششمین کنگره خود را به صورت مجازی برگزار کرد و در این مراسم، راهبرد انتخاباتی این حزب از سوی قائم مقام دبیرکل اعلام شد.
آذر منصوری که این روزها به دلیل بستری شدن علی شکوری راد، وظایف دبیرکلی اتحاد ملت به او واگذار شده است درکنگره حزب متبوعش اعلام کرد: حزب با بررسی همه جانبه شرایط کشور و تحولات فعلی و آتی و با عنایت به ضرورت بر پا نگاهداشتن نهاد انتخابات به عنوان اصلی‌ترین نهاد ضامن جمهوریت نظام، به صورت فعال در انتخابات پیشرو حضور خواهد داشت و مساعی خود را در جهت ایجاد فضای با نشاط و پرشور انتخاباتی و شکل‌گیری انتخابات رقابتی و عادلانه مبذول خواهد داشت.
با کاندیدای خودمان در انتخابات حاضر می‌شویم
حسین نورانی‌نژاد سخنگوی حزب اتحاد ملت هم ۱۳ آبان در گفتگویی در خصوص حضور یا عدم حضور این تشکل در انتخابات، گفت: برای ما به عنوان یک حزب اصلاح‌طلب اصل بر حضور در انتخابات است، همواره در هر انتخاباتی تا حالا اصل را بر حضور در انتخابات گذاشتیم، در خصوص اینکه روند و شیوه این حضور چگونه باشد، در حال صحبت هستیم اما بنا داریم که با کاندیدای خودمان حضور پیدا کنیم، یک کاندیدایی که وفادار به گفتمان اصلاح‌طلبی باشد.
روزنامه اعتماد ملی هم در گزارشی پیرامون گزینه اتحاد ملت در انتخابات نوشته بود: شنیده می‌شود صفایی‌فراهانی و مصطفی معین تمایلی به حضور در کارزار انتخابات ندارند. آخوندی برای کاندیداتوری آماده است اما طیف همراه او در «اتحاد» اقلیت هستند. بنابراین با نگاهی به گزینه‌های موجود می‌توان گفت که رضا خاتمی مهم‌ترین گزینه اتحادی‌هاست که اکثریت با حضور او موافق هستند.
۶- مجمع ایثارگران اصلاح‌طلب
مجمع ایثارگران و حزب توسعه ملی را می‌توان از تشکل‌های همسو و نزدیک به سازمان منحل شده مجاهدین انقلاب دانست، سازمان مجاهدین قبل از انحلال، اتاق فکر جریان اصلاحات بود و پس از انحلال، اعضای آن در دو حزب جدید حضور پیدا کردند و هم اکنون جواد امام که سابقه حضور در مجاهدین انقلاب را داشت دبیرکل مجمع ایثارگران اصلاح طلب است.
او درباره حضور تشکل و جریان متبوعش در انتخابات، می‌گوید: اصلاح‌طلبان حتماً در انتخاباتی که رقابتی، عادلانه، قانونی و در تراز قانون اساسی باشد؛ به شرط حضور کاندیدای اصلاح‌طلبی که دارای پایگاه اجتماعی بوده و مورد توافق نهاد اجماع‌ساز اصلاح‌طلبان باشد شرکت می‌کنند.
۷- انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها
انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها هم از تشکل‌های قدیمی و باسابقه در شورای هماهنگی جبهه اصلاحات است. این تشکل که محمود صادقی نماینده حاشیه ساز و جنجالی مجلس دهم دبیرکلی آن را برعهده دارد در حال بررسی صحنه انتخابات است و شاخصه‌هایی نیز برای کاندیدای جریان اصلاحات ترسیم کرده است.
محمود صادقی دبیر کل انجمن اسلامی مهندسین ۳ دی ماه در گفتگویی درباره فعالیت تشکل متبوعش در آوردگاه انتخابات، گفته بود: خروجی بحث‌های ما در شورای مرکزی انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها این بوده که یک‌سری اصول راهنمایی و راهبردی را درباره انتخابات تصویب کرده‌ایم و در مجمع عمومی هم آن را به بحث گذاشته‌ایم. حول و حوش همین اصول در حال پیش‌روی هستیم. چکیده و خلاصه این اصول نیز از این قرار است که اصلاح‌طلبان بنای مشارکت فعال را در انتخابات دارند.
ترسیم ۲۰ شاخص برای تعیین کاندیدای اصلاح طلبان
وی درباره مصادیق انتخابات سال آینده، با بیان اینکه ۲۰ شاخص برای کاندیدایی که می‌تواند از نظر ما قابل‌قبول باشد، آماده شده است، می‌گوید: بنا داریم پس از نهایی کردن این شاخص‌ها، به آنها وزن‌دهی کنیم و براساس آن، افراد را بسنجیم و ببینیم که افراد موردنظر چه جایگاهی دارند. به عبارتی مصداق‌های احتمالی را با درنظر گرفتن شاخص‌ها ارزیابی می‌کنیم و افراد هرکدام در رده‌ای جداگانه جای می‌گیرند و بعد درباره آن تصمیم می‌گیریم.
۸- جمهوریت
حزب جدید برخی از اعضای جدا شده از حزب اعتماد ملی، ۱۹ بهمن ۹۷ با نام «جمهوریت» و با محوریت رسول منتجب نیا رسماً آغاز به کار کرد. این تشکل از جمله احزاب اصلاح طلب شناخته می‌شود که در انتخابات ۹۸ ترجیح داد علی رغم حضور در صحنه، حضور چشم گیر نداشته باشد اما در این دوره، استراتژی اصلی خود را حضور فعال در انتخابات پیش رو قرار داده است.
رسول منتجب نیا دبیرکل این حزب، ضمن بیان این مطلب، گفت: بروز و ظهور احزاب و همچنین یکی از وظایف مهم آنها، نقش آفرینی در فرآیند انتخابات در کشور است. حزب جمهوریت بنا دارد تا با تمام توان در صحنه انتخابات ریاست جمهوری و شوراها ۱۴۰۰ شرکت کند.
وی با اشاره به نحوه تعامل حزب جمهوریت ایران اسلامی با سایر احزاب اصلاح طلب، گفت: حزب جمهوریت ایران اسلامی یک حزب اصلاح طلب تمام عیار است و قصد تک روی در انتخابات ۱۴۰۰ را ندارد و خود را جزوی از شورای هماهنگی احزاب اصلاح طلب می‌داند.
۹- حزب اسلامی کار
محمد نیشابوری سخنگوی حزب اسلامی کار هم در گفتگو با خبرنگار مهر، به تشریح برنامه‌های انتخاباتی تشکل متبوعش در انتخابات سال ۱۴۰۰ پرداخت و گفت: حزب کار بیش از دو دهه عضو شورای هماهنگی جبهه اصلاحات است و در تمام انتخابات گذشته هم ما رفتار انتخاباتی خود را با شورای هماهنگی تنظیم می‌کردیم و به صورت جمعی تصمیم می‌گرفتیم.
وی افزود: در این دوره نیز همین روال را اعمال می‌کنیم و هر تصمیمی را شورای هماهنگی برای انتخابات ریاست جمهوری و شوراها اتخاذ کند ما بر همان اساس عمل می‌کنیم.
سخنگوی حزب اسلامی کار با بیان اینکه جلسات شورای سیاسی حزب متبوعش همچنان به صورت هفتگی و مجازی برگزار می‌شود، اظهار داشت: فضای انتخابات ریاست جمهوری و شوراها را رصد می‌کنیم و در حال جمع بندی هستیم. بخشی از انرژی را بر روی بررسی وضعیت فعلی شوراها و عملکرد شوراهای شهر و روستا در سراسر کشور قرار داده ایم.
نیشابوری اضافه کرد: دفاتر استانی حزب مشغول این کار هستند و گزارش‌های خود را به تهران ارسال می‌کنند.
وی درباره انتخابات ریاست جمهوری نیز گفت: حزب کار منتظر تصمیم نهایی شورای هماهنگی جبهه اصلاحات است و ما فعلاً با هیچ فردی پیرامون انتخابات و حضور او در صحنه انتخابات صحبت و مذاکره نکرده ایم. منتظریم تا تصمیم اصلاح طلبان درباره انتخابات و گزینه مورد نظر آنها مشخص شود، ما نیز پس از تصمیم گیری آن را اعلام می‌کنیم.
۱۰- پیشرو اصلاحات
علی صوفی دبیرکل حزب پیشرو اصلاحات در گفتگو با خبرنگار مهر، در خصوص حضور و نقش آفرینی تشکل متبوعش در انتخابات سال آینده، گفت: در انتخابات گذشته، شورای عالی سیاستگذاری به عنوان نهاد اجماع ساز فعالیت می‌کرد و در این دوره، شورای هماهنگی جبهه اصلاحات، نهاد اجماع ساز شده است و ما هم عضوی از آن هستیم؛ منتظر می‌مانیم نهاد اجماع ساز درباره انتخابات تصمیم بگیرد.
وی درباره اینکه آیا گزینه اصلاح طلبان تا پایان سال مشخص می‌شود و آیا تاکنون گزینه‌هایی برای ۱۴۰۰ در نظر گرفته اید؟، افزود: باید منتظر باشیم تا نظر شورای نگهبان د ررابطه با صلاحیت کاندیداها اعلام شود به همین جهت نزدیک انتخابات، اصلاح طلبان می‌توانند درباره تعیین کاندیدای خود تصمیم گیری کنند. ما نیز در حزب در اجماع با سایر احزاب اصلاح طلب حرکت می‌کنیم و تلاش می‌کنیم همه احزاب اصلاح طلب برای دو انتخابات ۱۴۰۰ تجمیع شوند و اثر گذار باشند.
دبیرکل حزب پیشرو اصلاحات در پاسخ به سوالی درباره اینکه برخی از احزاب اصلاح طلب به دنبال کاندیدای حزب متبوع خود در انتخابات هستند، آیا در این صورت نهاد اجماع ساز می‌تواند اجماع نهایی را شکل دهد، گفت: باید دید پس از اعلام نظر شورای نگهبان چه افرادی در صحنه باقی می‌مانند پس از آن می‌توان از بین گزینه‌های باقی مانده، روی یک گزینه که رأی آور باشد اجماع کرد.
صوفی همچنین درباره اینکه آیا مجموعه جدید ۱۰+۳۰ برای انتخابات شوراها هم تصمیم خواهد گرفت یا برای آن انتخابات سازوکار جدیدی ترسیم می‌شود، گفت: بله-اصلاح طلبان هم در انتخابات ریاست جمهوری و هم در شوراها با همین سازوکار جدید عمل خواهند کرد.
۱۱- مجمع نیروی‌های خط امام
حمید قزوینی عضو شورای مرکزی مجمع نیروهای خط امام نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره فعالیت تشکل متبوعش در انتخابات سال آینده، گفت: از الان نمی‌شود گفت برنامه ما چیست! البته طبیعی است که مثل هر تشکیلات دیگری در حال بررسی اوضاع باشیم اما امیدواریم فضا به گونه‌ای باشد که بتوانیم در انتخابات مشارکت خوب و تأثیر گذار داشته باشیم.
وی افزود: باید ببینیم شرایط چگونه رقم می‌خورد تا بتوانیم به ارزیابی دقیق دست یابیم، از این رو نیاز به زمان دارد و هنوز زود است که در این باره اظهار نظر کنیم.
عضو شورای مرکزی مجمع نیروهای خط امام درباره اینکه آیا تشکل متبوعش گزینه‌ای مورد حمایت خود را به نهاد اجماع ساز جریان اصلاحات معرفی خواهد کرد؟، طبیعتاً معرفی نامزد ممکن است یکی از گزینه‌ها باشد اما قبل از آن باید ببینیم فضا چگونه پیش می‌رود تا بتوانیم به جمع بندی برسیم.
۱۲- اراده ملت
احمد حکیمی‌پور دبیرکل حزب اراده ملت ایران (حاما) درباره سیاست‌های این حزب برای سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، گفت: حزب اراده ملت برای سیاست‌های کلانی مثل ریاست جمهوری ۱۴۰۰ برنامه‌ای ندارد و در سیاست‌های خُرد نقش آفرینی خواهد داشت. این حزب بنا دارد در ششمین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا مشارکت فعال‌تری داشته باشد.
حزب حاما چندی پیش با صدور بیانیه ای اعلام کرد: از همه مجامع تصمیم گیر اصلاح طلب از جمله شورای عالی سیاست گذاری اصلاح طلبان و شورای هماهنگی جبهه اصلاحات که احزاب اصلاح طلب در آن حضور دارد خروج کرده است.
با توجه به اعلام مواضع انتخاباتی احزاب اصلاح طلب، باید در چند ماه آینده شاهد تحرک هرچه بیشتر آنها در عرصه انتخابات باشیم. اما آنچه مسلم است احزاب اصلاح طلب از هم اکنون برای انتخابات ۱۴۰۰ لشکر کشی کرده اند؛ آیا اصلاح طلبان با تشکیل ساختار و سازوکاری جدید در عمل به اجماع خواهند رسید؟ آیا این جریان در این دوره از انتخابات شوراها می‌تواند فهرست واحد ارائه دهد یا همانند انتخابات شواها در ۹۲ فهرست‌های چندگانه ارائه می‌دهد؟
منبع: خبرگزاری مهر
