این روزها اصولگرایان در آستانه انتخابات ۱۴۰۰ در گیرو دار سازوکار وحدت هستند؛ سازوکاری که دو شورای وحدت و شورای ائتلاف آن را پیش میبرند و هر کدام سعی دارند تا دیگری با قبول شیخوخیت یک طرف، کار را به دیگری بسپارد.
شورای ائتلاف در انتخابات مجلس در اسفند ۹۸ مورد انتقاد شدید اصولگرایان قرار گرفت. کسانی که لیست ۳۰ نفره نهایی شورای ائتلاف را نه نتیجه جلسات و هماندیشیها که محصول زد و بندها و سهمخواهیهایی میدانستند که قرار بود جایی در معادلات نیروهای ارزشی نداشته باشد.
احمد کریمیاصفهانی عضو جبهه پیروان خط امام و رهبری در گفتگو با فرارو با انتقاد از شورای ائتلاف گفت: در حال حاضر با توجه به سوابقی که از محوریت جامعتین از ابتدای انقلاب بود شورای وحدت، شکل گرفته است. شورای سیاستگذاری شورای وحدت و هم شخص آقای موحدیکرمانی دبیر کل جامعه روحانیت مبارز، تمام سعی خود را ظرف یکی دو ماه در جلساتی با شورای ائتلاف کردند تا یک نهاد یکپارچه در بین اصولگرایان شکل بگیرد، اما علیرغم جلسات متعدد و تذکرات لازم، شورای ائتلاف تصمیم گرفت تا برای خودش باشد.
وی افزود: آنها گفتند به جای اینکه محوریت با شورای وحدت و جامعتین باشد ما باید این محوریت را داشته باشیم. اما با توجه به اینکه در جامعه اصولگرایان، محوریت با روحانیت بوده طبیعی بود که این قابلقبول نیست. حتی آقای موحدیکرمانی در آخرین جلسه به دوستان شورای ائتلاف فرمودند که من با شما اتمام حجت میکنم برای اینکه کار باید با وحدت پیش برود و موقعی که آقایان خواستند مستقل عمل کنند آقای موحدیکرمانی گفتند من کاری ندارم، اما دقت داشته باشید که سیاست ما بر وحدت و عدم تخریب یکدیگر است. البته این به معنای مجوز جدا شدن شورای ائتلاف نبود.
این فعال اصولگرا همچنین بیان کرد: استقبال زیادی از دعوت شورای وحدت در اولین مرحله از احزاب و شخصیتهای مختلف شد و تعداد زیادی حدود ۴۷ حزب آمدند و اعلام کردند که با محوریت جامعه روحانیت، کار را ادامه میدهند. آقایان شورای ائتلاف هم چنین دعوتی را کردند که یکچهارم این تعداد، جمعیت آمد. درهرصورت نهاد شورای وحدت، شکل گرفته اگر آقایان شورای ائتلاف بیایند که یکپارچه خواهیم شد، اما اینکه بگویند ما باید محور باشیم، نه! نه تنها جامعه روحانیت این را نمیپذیرد بلکه احزاب و تشکلهای سیاسی و افراد متعدد اصولگرا هم این را قبول نمیکنند.
کریمیاصفهانی معتقد است اتفاقهای پیش از انتخابات اخیر دلیل این امر بوده و در این باره توضیح داد: شورای ائتلاف در مرحله قبل، ضوابط را فدای روابط کرد. یکی دو روزه آخر که قرار شد لیست نهایی را بدهند علیرغم نظرسنجیها و جلسات متعددی که ماهها داشتند عمل کردند و این باعث عصبانیت تعداد زیادی از اصولگرایان شد و در این دوره نگران بودند که شاید شورای ائتلاف باز هم بخواهد آن روال را تکرار کند؛ لذا این بار بنا را بر این گذاشتند که پا جایی بگذارند که محکم باشد و فکر کردند محکمترین جا، جامعتین، خواهد بود.
این چهره سیاسی اصولگرا در ادامه در پاسخ به اینکه تعداد احزاب حضوریافته در شورای ائتلاف و شورای وحدت چه تعداد هستند و چه تفاوتی دارند گفت: در جلسه شورای وحدت قرار شد تا هر هفت حزب ملی به اضافه سه حزب استانی، یک نماینده در شورای سیاستگذاری داشته باشند لذا زمانی که پنج نفر بهعنوان نماینده در این شورا هستند بدین معناست که ۳۵ حزب ملی و ۱۵ حزب استانی در آنجا حضور دارند که در مجموع ۵۰ حزب میشود.
وی اما درباره شورای ائتلاف گفت: در شورای ائتلاف، ممکن است چند حزب حضور داشته باشند، اما در آنجا محوریت بیشتر با شخصیتهای حقیقی است تا احزاب. حتی جبهه پایداری هم هنوز به آنها نپیوسته است. مشکل هم همین است. حتی تعریف خاصی برای حضور این اشخاص حقیقی هم ندارند تا معیار حضور شخصیتهای حقیقی در این شورا مشخص باشد. علاوه بر این، شخصیتهای حقیقی، کسانی هستندکه به خواستههای آنها، جامع عمل پوشانده میشود که ما روی این، بحث داشتیم. درصورتیکه افرادی بودند که به شورای ائتلاف دعوت نشده، اما ظرفیتشان بهمراتب بالاتر از افرادی بود که در شورای ائتلاف حضور داشتند.
او افزود: بالاخره باید یک چیز معتبر و قابل اتکایی، محور قرار بگیرد. اگر نظر امام را بخواهیم که میگفت هر وقت به مشکل برخوردید به جامعه مدرسین رجوع کنید. جایگاه روحانیت در دل اصولگراها اساسی است. هنوز جامعه روحانیت از شورای ائتلاف نگذشته است و هر زمانی که شورای ائتلاف تصمیم بگیرد البته نه با سازوکار خودش و اینکه شورای ائتلاف جایگاه خاصی در شورای ائتلاف داشته باشد، میتواند بیاید. ما در آخرین جلسه شورای وحدت به این نتیجه رسیدیم که بههیچعنوان، افراد حقیقی در شورای سیاستگذاری نمیتوانند باشند و فقط باید شخصیتهای حقوقی عضو باشند. شخص حقیقی اگر قرار است به شورای وحدت بیاید فعلاً تصویب نشده و لازمهاش این است که بنشینند و تعریفی از شخصیت حقیقی ارائه بدهند. اما چیزی به عنوان شورای ائتلاف نمیتواند بیاید و در آنجا سهمخواهی بکند.
وی همچنین سیاست کلی اعلام شده شورای وحدت و جامعتین را دو چیز بیان کرد: وحدت حداکثری و عدم تخریب مابقی اصولگراها و افزود: این چیزی است که در جمعبندی اولیه جامعه روحانیت بخصوص خود آقای موحدیکرمانی دبیر جامعه روحانیت بر آن تاکید کردند و لذا همه ما باید به آن پایبند باشیم.
ولی برخی دیگر از منتقدین شورای ائتلاف به صراحت کریمیاصفهانی صحبت نمیکنند. احمد سالک عضو جامعه روحانیت مبارز در این باره با توجه به حساسیت انتخابات ریاستجمهوری و شوراهای شهرو روستا به فرارو گفت: وضعیت انتخابات فتنهانگیز آمریکا در مقابل چشم ما است ما باید از هرگونه اختلاف و تفرقه بین نیروهای ارزشی، پرهیز کنیم. دشمنان تلاش میکنند بین جامعه ارزشی ما تفرقه ایجاد کنند. شورای ائتلاف و شورای وحدت حتماً باید به یک نقطه نظری برسند. سود جدایی بین این دو شورا، به نفع دیگران است نه به نفع کل انقلاب و نیروهای ارزشی.
او تاکید کرد: انقلاب اسلامی ما با هدایت روحانیت و در رأس آن امام خمینی شکل گرفته است؛ بنابراین روحانیت در تمام صحنههای انقلاب با هدف حفظ نظام مقدس جمهوری اسلامی که اوجب واجبات است پای کار است. این بهمعنای قیمومیت روحانیت بر دیگران نیست. روحانیت همیشه محور حرکت بوده و خواهد بود. امیدواریم آقایان شورای ائتلاف هم با شورای وحدت یکی بشوند و تنها شورای وحدت باقی بماند.
اظهارات سالک هر چند در لفافه نشان میدهد مانع وحدت شورای ائتلاف و شورای وحدت، پذیرش شیخوخیت جامعه روحانیت است و این مسئله در همان ابتدا، کار را برای اجماع اصولگرایان سخت کرده است. هر چند پرویز سروری دبیر شورای ائتلاف نیروهای انقلاب در گفتگویی اظهار کرده است این روند اختلاف در ادوار گذشته هم وجود داشته و در نهایت شورای ائتلاف با موفقیت از آن عبور کرده است، موفقیتی که، اما به زعم کریمیاصفهانی عصبانیت اصولگراها و جدایی آنها از شورای ائتلاف در این دوره از انتخابات را به همراه داشته است. سروری همچنین مدل شورای ائتلاف را برای نفی پدرسالاری و تصمیم از بالا به پایین نامیده است و شاید همین مدل، محور نپذیرفتن برتری جامعه روحانیت است.
حتی ناصر ایمانی تحلیلگر اصولگرا هم در گفتگو با فرارو با بیان همپوشانی زیاد دو شورای وحدت و ائتلاف از تداوم مباحث بین دو شورا خبر داد و گفت: وجود این دو شورا به معنای تداوم حیات این دو تشکل اصولگرا تا روز انتخابات نیست.
او هم همچون سروری و برخلاف کریمی اصفهانی که از اتمام حجت موحدیکرمانی بر شورای ائتلاف و پایان جلسات میان دو شورا سخن گفت این مباحث را روال جاری و عادی هر انتخابات دانست و با حمایت از شورای ائتلاف عنوان کرد: متاسفانه برخی وحدت را خوب میدانند منتهی میگویند وحدت فقط با من! اگراین تفکر را کنار بگذارند مشکل حل میشود.
ایمانی با بیان اینکه محوریت جامعه روحانیت مبارز در میان اصولگرایان مربوط به ۱۵ سال پیش و زمان حیات آیتالله مهدویکنی و بزرگان دیگر بود؛ عنوان کرد: در فضای آن زمان، روحانیت، سرمنشاء وحدتها بود. از اوایل انقلاب این تفکر حاکم بود که حتماً باید فعالیتهای سیاسی تحت پوشش روحانیت صورت بگیرد. ولی آرامآرام از ۱۵ سال پیش، این طرز تفکر کمرنگ شد تا امروز که تقریباً هیچ جناحی دیگر قائل به این نیست که فعالیتهای سیاسی و انتخاباتی باید ذیل جریان روحانیت شکل بگیرد. البته این بدین معنا نیست که روحانیت در فرآیندهای تصمیمگیری مسائل سیاسی و انتخاباتی نباشد، اما زمان اینکه تحت پوشش و ذیل روحانیت، فعالیت شود؛ خیلی وقت است که گذشته است.
وی افزود: در اینکه به شورای ائتلاف ایراداتی وارد است؛ شکی نیست. منتها این ایرادات در اندازهای نیست که کل حرکت را زیر سوال ببریم. حرکت اصولگرایان تحت عنوان شورای ائتلاف یا چنین عناوینی برای انتخابات ۹۸ یا ۹۶، به لحاظ سیاسی مثبت، خوب و مترقیانه است.
اظهارات ایمانی نشان میدهد همانقدر که اعضای شورای وحدت انتظار دارند تا شورای ائتلافیها، شیخوخیت جامعتین و سازوکار وحدت آنها را بپذیرند؛ اعضای شورای ائتلاف و حامیانش نیز این توقع را دارند که شورای وحدت نیز جایگاه شورای ائتلاف را به رسمیت بشناسد که چناچه ایمانی میگوید دوران فعالیت ذیل نظر روحانیت و شاید به تعبیری شیخوخیت روحانیت، از نظر اینها خیلی وقت است تمام شده است.