چرا تناسبی شدن انتخابات مجلس در تهران مهم است؟
محسن پیرهادی
تناسبی شدن انتخابات مجلس در تهران گامی مهم و پیشرو در الگوی برگزاری انتخابات مجلس است چرا که بستر را برای رقابت احزاب، طیف‌ها، گروه‌ها و تشکل‌های مختلف اعم از سیاسی، اجتماعی و صنفی با هر میزان اثرگذاری و مقبولیت اجتماعی با یکدیگر فراهم کرده و منجر به افزایش مشارکت انتخاباتی می‌شود. مضاف بر ترغیب همه گروه‌ها و تشکل‌ها به مشارکت و رقابت در انتخابات، نامزد‌ها نیز به تکاپو و رقابت درون‌گروهی باهم وادار خواهند شد چرا که بر اساس الگوی انتخابات تناسبی در نهایت درصد آرای مأخوذه به نامزد‌ها و در گام بعدی فهرست‌ها ضامن ورود و تصاحب کرسی‌های مجلس از سوی افراد و فهرست‌هاست. به عنوان مثال ممکن است یک فهرست انتخاباتی فقط ۲۰ درصد کل آرای مأخوذه را به دست آورده باشد از آنجا که بر اساس این میزان آرا هر ۳۰ نامزد آن فهرست نمی‌توانند صاحب کرسی در مجلس شورای اسلامی باشند، به میزان سهم ۲۰ درصدی این فهرست کرسی نمایندگی به آن اختصاص می‌یابد و افرادی از این فهرست صاحب کرسی در مجلس می‌شوند که رای بیشتری به سبد آن‌ها ریخته شده است.
بنابراین رقابت درون‌گروهی اعضا یک فهرست باهم از یک سو و رقابت فهرست‌ها از سوی دیگر سبب خواهد شد افراد شایسته‌تر فرصت بیشتری برای اخذ نمایندگی مردم در مجلس شورای اسلامی به دست آورند. در بحث رقابت احزاب، گروه‌ها و تشکل فهرست‌های انتخاباتی طبق میزان آرایی که کسب می‌کنند، صاحب کرسی در مجلس شورای اسلامی خواهند شد و به تعبیری دیگر یک فهرست به صورت کامل نمی‌تواند پیروز انتخابات باشد و رقیب یا رقبای آن بدون هیچ سهمی به بازنده انتخابات بدل شوند چرا که سهم رای و میزان آرای کاندیدا‌ها در تعیین کرسی‌ها اثرگذار خواهد بود. بنابراین یکی از مهم‌ترین دستاورد‌های تناسبی شدن انتخابات در حوزه انتخابیه تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس با ۳۰ کرسی نمایندگی این است که رقابت میان فهرست‌ها و نامزد‌ها به صورت مستقل و فهرستی مانع از تصاحب کامل تمام کرسی از سوی یک گروه یا طیف سیاسی می‌شود و سهم گروه‌ها و طیف‌های سیاسی – اجتماعی براساس میزان مقبولیت و بدنه اجتماعی‌شان در مجلس شورای اسلامی تعیین و تقسیم خواهند شد. این در حالی است که در الگوی نظام انتخاباتی اکثریتی، اغلب گروه‌ها و احزاب بزرگ آن‌هم به صورت ائتلافی و جبهه‌ای می‌توانند شانس پیروزی در انتخابات را به دست آورند و گروه‌های کوچک و تشکل‌های تخصصی و صنفی فرصت و امکان رقابت را به دست نمی‌آورند.
در الگوی انتخابات تناسبی، اما بستر برای حضور هر نوع گروه و تشکل فعال و در چارچوب قانون با هر میزان اثرگذاری و حمایت و مقبولیت اجتماعی فراهم خواهد شد و به تعبیری دیگر هر تشکل، گروه یا حزب دارای فهرست انتخاباتی به تناسب آرای ماخوذه‌شان صاحب کرسی نمایندگی در بهارستان می‌شوند. همچنین همانطور که اشاره شد از آنجا که این مصوبه مانع کاندیداتوری افراد مستقل نیست و کاندیداهای مستقل نیز امکان حضور در کارزار انتخابات مجلس را خواهند داشت رقابت نامزد‌ها در درون و بیرون فهرست‌ها به رقابتی‌تر شدن فضای انتخابات و در نتیجه ترغیب افراد به مشارکت بیشتر منجر خواهد شد، بر اساس روش تناسبی در کنار شمارش آرای فهرست‌ها و تعیین سهم آن‌ها از کرسی‌ها، درصد رای کاندیدایی که به صورت منفرد در حوزه انتخابیه تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس حضور یافته‌اند نیز همزمان تعیین و شمارش می‌شود و نامزد‌هایی که بیشترین آرا را به دست آورده‌اند، بر اساس ترتیب آرا، منتخب مردم و پیروز انتخابات محسوب می‌شوند.
منبع: اعتماد
