آرایش تبلیغاتی شش نامزد چگونه خواهد بود؟
با معرفی نامزدهای نهایی انتخابات ریاست جمهوری توسط شورای نگهبان، از دو قطبی انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم رونمایی شد. صف بندی سه نامزد اصولگرا (ابراهیم رئیسی، محمدباقر قالیباف و مصطفی میرسلیم) در برابر سه نامزد میانه رو و اصلاح طلب (حسن روحانی، اسحاق جهانگیری و مصطفی هاشمی طبا) این پرسش را پیش روی افکار عمومی قرار داده است که این شش نامزد در این انتخابات دو قطبی شده با چه مدلی به تبلیغات خواهند پرداخت. کدام نامزدها از رویکرد سلبی در تبلیغات استفاده میکنند و کدام یک روش ایجابی را در پیش میگیرند؟
به گزارش فرارو، پیش از اعلام تائید صلاحیت هایی نهایی انتخابات ریاست جمهوری توسط شورای نگهبان یکی از نشانههای مهم در ترکیب نامزدهای اصلی انتخابات وجود نامزدهای پوششی در دو قطب اصلی بود.
در قطب اصلاح طلبان و حامیان دولت اسحاق جهانگیری به عنوان نامزد پوششی حسن روحانی مطرح بود و در قطب اصولگرایان سخن از این بود که محمد باقر قالیباف، علیرضا زاکانی، حمید رضا حاجی بابایی به عنوان نامزد حمایتی ابراهیم رئیسی وارد گود شده اند. جمنا (جبهه نیروهای مردمی انقلاب) نیز این ۴ نفر را به عنوان نامزدهای اصلی خود معرفی کرده بود. اما فقط حاجی بابایی و زاکانی خود را متعهد به جمنا دانستند، قالیباف و رئیسی به صورت مستقل در انتخابات حاضر شده اند.
با عدم احراز صلاحیت علیرضا زاکانی و حاجی بابایی اکنون رئیسی- قالیباف دوگانه اصلی انتخابات در جناح اصولگراهستند. در این بین مصطفی میرسلیم به عنوان نامزد حزب موتلفه هم قرار دارد. با وجود اینکه میرسلیم و حزب موتلفه از اعضای "جمنا" بودند، اما او به عنوان نامزد "جمنا" وارد میدان نشده است.
به این ترتیب رقابت انتخاباتی در دو جناح بین ۴ نامزد اصلی جدیتر است. روحانی- جهانگیری و قالیباف- رئیسی، به نظر می رسد مصطفی هاشمی طبا و میرسلیم شانس کمتری برای خودنمایی در رقابتهای انتخاباتی دارند.
از دید بسیاری از تحلیلگران اسحاق جهانگیری معاون اول حسن روحانی که به عنوان کاندیدای پوششی وارد شده است، در روزهای پایانی تبلیغات به نفع حسن روحانی کنار خواهد رفت. اصلاح طلبان حامیان روحانی میگویند او برای گرفتن تریبون بیشتر در مناظرههای تلویزیونی، بیان مسائلی که حسن روحانی به عنوان رییس جمهور از گفتن آنها معذور است و همچنین برای مقابله با اتفاقات ناگهانی در فرآیند انتخابات وارد میدان شده است.
جهانگیری هم پس از ثبت نام در انتخابات اعلام کرد که به عنوان "مکمل روحانی" حضور پیدا کرده است.
چیزی که مشخص است این است که روحانی و جهانگیری در تبلیغات انتخابات هیچ تقابلی نخواهند داشت، حتی گفته میشود "اسحاق جهانگیری ستاد انتخاباتی تشکیل نخواهد داد."
اما مصطفی هاشمی طبا دیگر نامزد منتسب به اصلاح طلبان است که بدون حمایت حزبی و جناحی وارد انتخابات شده است. او که از فعالان سیاسی نزدیک به جناح کارگزاران است مشخص نیست در ادامه روند انتخابات چه خواهد کرد، با این حال به نظر نمیرسد که او نیز بخواهد در مقابل حسن روحانی رویکرد تهاجمی داشته باشد.
به هر ترتیب به نظر میرسد تبلیغات انتخابات حامیان روحانی- جهانگیری به عنوان روسای دولت مستقر بیشتر جنبه ایجابی خواهد داشت. آنها از عملکرد دولت دفاع میکنند و از برنامههای آینده سخن میگویند. وجه سلبی تبلیغاتی دولت روحانی احتمالا به بیان این موضوع باز میگردد که در چه شرایطی دولت را تحویل گرفته است. از طرف دیگر اسحاق جهانگیری نیز با توجه به مسئولیتش در حوزه مبارزه با مفاسد اقتصادی احتمالا در روند تبلیغات در این باره افشاگری هایی خواهد داشت.
پیچیدگی در جناح اصولگرا
اما آرایش سیاسی و بحث روشهای تبلیغاتی در جناح اصولگرا پیچیدگی بیشتری دارد. از نکات مهم این است که هیچ از کاندیداهای این جریان حاضر نشده اند اصول "جمنا" را امضا کنند. یکی از مهمترین اصول جمنا این بود که در صورت قطعی شدن یک نامزد در جمنا بقیه نامزدها به نفع او کنار بکشند. هرچند که جمنا اعلام کرده است که رئیسی و قالیباف، نامزدهای این گروه هستند، اما هیچ کدام از کاندیداها زیر بار این اصل نرفته اند.
با این حال فعالان سیاسی اصولگرا میگویند در میان نامزدهای این جناح هیچ رقابت درونی وجود نخواهد داشت. علی دورانی از حامیان قالیباف ضمن تائید این مطلب میگوید: «تبلیغات آقایان قالیباف و رئیسی، تقابلی و علیه دولت کنونی خواهد بود. آنها تلاش میکنند مانع پیروزی حسن روحانی در انتخابات شوند.»
او احتمال کناره گیری قالیباف به سود رئیسی را رد کرد و گفت: «این احتمال وجود دارد که آقای رئیسی به سود آقای قالیباف کناره گیری کند.» دورانی توضیح بیشتری در این باره نداد.
برخی فعالان سیاسی اصلاح طلب نیز در تحلیل اتفاقات درونی اصولگرایان کناره گیری قالیباف به سود رئیسی وبالعکس را رد میکنند. عباس عبدی در این باره میگوید: «قالیباف و رئیسی که بدون حرفشنوی از جمنا مستقل به انتخابات ورود کردهاند به نفع هم کنار نمیروند.»
با وجود این که اصولگرایان میگویند هیچ رقابت درون جناحی میان کاندیداها وجود ندارد، اما عباس عبدی نظر دیگری دارد و معتقد است: «ساختار انتخابات به گونهای است که برای جلو زدن از یکدیگر طرفداران آنها مجبور هستند که علیه دیگری تبلیغ کنند و نمیتوان همزمان برای دو نفر تبلیغ کرد چراکه این امر بسیار مصنوعی نمود پیدا میکند بنابراین طبیعی است که وقتی علیه هم تبلیغ کنند جنگ مغلوبه میشود و هیچکدام به نفع دیگری کنار نخواهد رفت.».
اما درباره مصطفی میرسلیم همچون مصطفی هاشمی طبا تصور دقیقی وجود ندارد. میرسلیم نامزد حزب موتلفه است. با وجود اینکه این حزب عضو جمنا است، اما نامزدش به صورت مستقل در انتخابات حاضر شده است.
میرسلیم میگوید "تا آخر در رقابت میماند" با این حال امکان کناره گیری او به نفع یکی دیگر از نامزدهای اصولگرا نیز محتمل است. شاید میرسلیم تنها نامزد اصولگرایان باشد که تبلیغات انتخاباتی اش شکل ایجابی خواهد داشت، چرا که ابراهیم رئیسی و محمد باقر قالیباف نشان داده اند به شکل سلبی و با هدف شکست روحانی وارد رقابت شده اند.