ائتلاف کاندیداهای مستقل سراسر کشور؛ ائتلافی که مسأله شناسانه و با رویکرد سیاستگذاری در انتخابات فعالیت می کند
اشاره: بهمن 1394 هم رو به پایان است و کم کم به آخرین ماه سال، اسفند، می رسیم؛ ماهی که هر چهار سال یک بار، برای مسئولان و فعالان سیاسی کشور، حال و هوا و معنا و مفهومی متفاوت دارد؛ «انتخابات». هفتم اسفند امسال، برای اولین بار، موعد برگزاری دو انتخابات به صورت همزمان است؛ انتخابات پنجمین دوره خبرگان رهبری و دهمین دوره مجلس شورای اسلامی.
همه ساله با نزدیک شدن به موسم انتخابات، بازار فعاليت هاي سياسي و حزبي گرم می شود و گروه ها و جریان های سیاسی کشور، بویژه در انتخابات مجلس شورای اسلامی، در فرآیندی فهرست محور، به فکر وحدت و انسجام کاندیداهای مورد نظر خود می افتند. در این بین، پس از حذف برخی از کاندیداها از لیست نهایی، فهرستهای فصلی انتخاباتی نیز، اغلب در چارچوب دو جريان عمده سیاسی کشور، اعلام موجودیت می کنند و با اعلام شعار و برنامه های متناسب با شرایط سیاسی، اقتصادی روز، وارد میدان رقابت می شوند.
اما بر خلاف این لیستهای فصلی، از سال 86، شاهد حضور فعال یک ائتلاف متفاوت در رقابتهای انتخاباتی هستیم؛ ائتلافی که در انتخابات مجلس هشتم و نهم، برنامه های مشخصی را اعلام و در هر دوره بر آن تأکید کرد.
با توجه به این ویژگی، روزنامه دنیای جوانان گفتگوی مفصلی با حسین رمضانی خردمردی، دبیرکل این ائتلاف، ترتیب داده است که بخش اول آن، به شرح زیر منتشر می شود.
* آقای رمضانی خردمردی، برای آشنایی خوانندگان ما، از ائتلاف کاندیداهای مستقل بگویید.
ـ ائتلاف انتخاباتی به عنوان یکی از ابزارهای رایج، راهبردی برای افراد و گروههای سیاسی در رقابتهای انتخاباتی است. اما به جز احزاب و گروههای سیاسی، ائتلاف انتخاباتی، از سوی افرادی که علاقهای به حضور در چارچوب گرایشات حزبی و جناحی موجود ندارند، نیز مورد استفاده قرار میگیرد. این دسته از ائتلافها در ایام انتخابات با عناوین مختلف تشکیل میشود که اغلب منوط به یک فضای سیاسی و منحصر به یک دوره انتخاباتی است؛ یعنی با نگاهی انتخاباتی، موضوعی به عنوان شعار انتخاب و کاندیداهایی برای بهره برداری تبلیغاتی به آن می پیوندند و پایان آن انتخابات، تاریخ مصرف ائتلاف نیز محسوب می شود.
اما «ائتلاف کاندیداهای مستقل» تشکلی انتخاباتی است که بر اساس ارزش ذاتی و شخصیتی کاندیداها (یعنی عنوان و صفت «مســتقل» که لازمه ایفای نقش نمایندگی است) شکل گرفت؛ لذا به دلیل همین ارزش سیاسی و مفهومیِ والا و همچنین، به دلیل نگاه استراتژیک و سیاستگذارانه به موضوعات کلان ملی، در هر دوره انتخاباتی حضور دارد.
* منظور از مستقل در رقابتهای انتخاباتی چیست؟
ـ در نگاه حداقلی، شاید منظور از مستقل در انتخابات، «شکل حضور» برداشت شود؛ یعنی کاندیداهایی که خارج از چارچوب حزب و گروه وارد عرصه انتخابات شوند؛ اما این به معنای مستقل بودن نیست؛ بلکه معنای آن، اقدام فردی یا انفرادی است. منظور از مستقل در انتخابات، ویژگی های ذاتی و شخصیتی انسانی است؛ یعنی کاندیداهایی که از استقلال در فکر و تبعاً استقلال در ارائه نظر برخوردارند و به کسی یا به جایی وابستگی ندارند که نوع رأی دادن آنها را در مجلس تحت تأثیر قرار دهد.
مستقل بودن با نگاه کارکردی بهتر قابل توضیح است؛ همان گونه که می دانیم، مجلس، در قانون اساسی یک قوه مستقل تعریف شده است؛ این استقلال قوه، به نام یا به ساختمان و سربرگ و مهر نیست؛ بلکه از اعضای آن که نمایندگان هستند، نشأت می گیرد. به بیانی بهتر، نمایندگان وابسته، مجلس را وابسته و منفعل خواهند کرد؛ اما نمایندگان مستقل، مجلسی مستقل و در رأس امور خواهند ساخت. استقلال و وابستگی نمایندگان هم در چگونگی حضور آنان در عرصه رقابتهای انتخاباتی ریشه دارد. نماینده ای که در تبلیغات انتخاباتی خود به کانونهای قدرت و ثروت وابسته باشد، در 4 سال نمایندگی هم به همان کانونها وابسته است. در حالی که کاندیدایی که بدون وابستگی به کسی یا به جایی رأی مردم را به دست آورد، می تواند در دوره نمایندگی مستقل بماند.
* آیا کاندیداهایی که مستقل هستند می توانند با هم ائتلاف کنند؟ به بیانی صریح تر، آیا ائتلاف کردن با مستقل بودن منافات ندارد؟
ـ ائتلاف نوعی هم افزایی برای پیروزی در انتخابات است و این یک اقدام عقلانی است که کاندیداهای مستقل و غیروابسته به کانونهای قدرت و ثروت، از تلاش فردی به فعالیت جمعی روی آورند و رقابت جدی تر و منسجم تری با رقیبان خود داشته باشند؛ بنابراین، ائتلافی که استقلال فکری کاندیداهای عضو آن محفوظ باشد و به شرایطی منجر نشود که رأی دادن آنها به طرح ها و لوایح مطرح شده در مجلس و انجام وظایف نمایندگی را تحت الشعاع قرار دهد، نه تنها با مستقل بودن منافات ندارد؛ بلکه در کارزار انتخابات، شرط حفظ استقلال و مستقل ماندن است.
* کاندیدای مستقل چه ویژگی یا ویژگی هایی دارد؟
ـ همان گونه که گفتیم، هدف از مستقل بودن، ایفای درست نقش نمایندگی مردم در خانه ملت است. بنابراین، ویژگی های بالقوه کاندیدای مستقل، در عمل شاخصهای بالفعل یک نماینده مستقل است که ما در ائتلاف کاندیداهای مستقل این ویژگی ها را در 6 شاخص احصا و تشریح کرده ایم.
آزادگی و حريت: که مواجهه حقیقتگرایانه با سیاستهای غلط و ناموجه و اجتناب از مصلحت اندیشیهای کاذب و متداول در دوره نمایندگی تعریف شده است.
شجاعت: که شهامت در ارائه نظرات کارشناسی و اصرار بر مواضع و مفاهیم ارزشی و انجام وظایف و مسئولیتهای نمایندگی ملت است.
تقوای سیاسی: که دینمداری در کردار، گفتار و رفتار سیاسی را به دنبال دارد.
آزاداندیشی: که عقلانیت در رفتار نماینده و بیان آزاد اندیشه های اصلاحگرانه و پرهیز از تحجر عقیدتی و سیاسی را باعث می شود.
اعتدال: که میانهروی است و از انفعال یا اتخاذ مواضع افراطی در عرصه سیاسی به دور است.
و قانون‌مداري: که التزام به قانون و مخالفت با هر گونه قانونشکنی، قانونگریزی و اقدامات خودسرانه و قانون شکنانه است.
* به لحاظ مفهومی، ائتلاف یعنی چه و چه انواع و اقسامی دارد؟
ـ صفت مستقل در ائتلاف‌های گوناگون؛ بویژه ائتلاف افراد مستقل طیف وسیعی از ائتلافها را شامل می شود که در سه گروه کلی قابل دسته بندی است:
«ائتلاف‌های مستقل حداقلی»: ائتلاف هایی که هر یک از اعضا دارای اهداف و برنامه‌های خاص خود بوده و از حداقل همسویی فکری و عقیدتی با سایر اعضا برخوردارند.
«ائتلاف‌های مستقل جناحی»: اعم از ائتلاف هایی که به دنبال ورشکستگی سیاسی احزاب و جناح های اصلی حاکم یا اپوزیسیون شکل گرفته و هدف نهایی شان تاسیس تشکیلاتی مستقل از جریانهای سیاسی موجود است و ائتلاف هایی که به دلیل بیرون ماندن اعضا از فهرست جناحهای موجود، ناگزیر به تشکیل ائتلاف‌های مستقل، متشکل از افراد ناشناخته یا فاقد ارزش سیاسی و انتخاباتی و فاقد اعتبار جناحی شده‌اند.
«ائتلاف‌های مستقل از قدرت و ثروت»: ائتلاف‌های مستقل افراد و گروه هایی که به‌رغم رویکرد غیرانفعالی به ائتلاف، از هویتی ایجابی نیز برخوردارند و با اهداف مشترک و مشخصی، برای پیشبرد برنامه‌های ائتلاف و ثانیاً تمایل آنها به استقلال، چندان رنگ و بوی جناحی و حزبی ندارد. به همین دلیل، در این گونه از ائتلافها، برخورداری از ارزش ائتلافی و جناحی، مانعی در پیگیری اهداف ائتلاف به شمار نیامده و اعضای ائتلاف با هدف پیراستن تشکل خویش از آفاتی چون: شیفتگی در برابر قدرت، تداوم انتفاع به هر شکل ممکن و تقدم قدرت‌طلبی بر مردم‌گرایی تشکیل می‌شوند و سعی دارند تا برنامه های مهم مشترک و مورد نظر خود را به پیش ببرند که ائتلاف کاندیداهای مستقل سراسر کشور با این تعریف تشکیل شده است.
* ائتلاف کاندیداهای مستقل چه زمانی و بر اساس چه برنامه هایی تشکیل شد؟
ـ اعلام موجودیت ائتلاف، پنجم اسفند 86 در انتخابات مجلس هشتم بود و با دو رویکرد «اهمیت به مسائل اقتصادی و اجتماعی خانواده ها و تلاش برای بهبود وضعیت معیشت ایرانیان» و «اولويت به همگرايي نوين منطقه اي، بر اساس فرهنگ و تمدن ايراني» دو طرح یا برنامه محور تشکیل ائتلاف اعلام شد؛ اول: تأسیس وزارت خانواده، برای حمایت از نقش مهم و حساس زن در خانواده و جامعه ایرانی و دوم تشکیل اتحادیه کشورهای وارث تمدن ایرانی.
* شما این برنامه ها را در انتخابات مجلس نهم و انتخابات اسفند پیش رو هم مطرح کردید؛ علت طرح دوباره آن در سال 90 و اکنون، در انتخابات مجلس دهم چیست؟
ـ بله، همان گونه که گفتید، ائتلاف کاندیداهای مستقل سراسر کشور در انتخابات مجلس دهم نیز دو طرح «تأسیس وزارت خانواده» و «تشکیل اتحادیه کشورهای وارث تمدن ایرانی» را به عنوان برنامه های محوری خود اعلام کرده است و علاوه بر آن، طرح دیگری به نام «تأسیس مرکز ملی نظارت همگانی» زیر نظر مجلس شورای اسلامی را جزء برنامه های محوری خود اعلام کرده ایم. این تکرار نه با رویکرد تبلیغاتی بلکه با رویکرد سیاستگذاری است؛ چون شرایطی که طرح این برنامه ها را اقتضا کرده بود، نه تنها بهبود نیافت، بلکه بدتر شد. وضعیت معیشتی و تأمینی خانواده ها و شرایط ازدواج و تشکیل زندگی برای جوانان سخت تر شد. همچنین فوایدی که تشکیل اتحادیه کشورهای وارث تمدن ایرانی برای ایجاد اشتغال و بیکاری برای جوانان ما دارد همچنان باقی است؛ پس تکرار برنامه های قبلی از نگاه علمی ائتلاف به مسائل و مشکلات جامعه ناشی می شود و ضرورت دارد.
